Si reklamá tabata un deporte, Kòrsou lo tabata kampion mundial.

Puntra kualke yu di kòrsou ku a biba na Hulanda i nan lo konta bo ku “makamba gusta zeur”. No ta importa unda nan yega, sea trabou, kas, skol, den trein, den bus nan ta kla pa reklamá. Ora koi reklamá kaba, nan ta reklamá tokante e “weer”. Algu ku niun hende no por kambia ni maske kuantu nan bula riba kai abou. Hulandesnan a presta di bin biba komo bisiña di un hofi konosí pa su fiestanan den wikènt. Nan a reklamá tokante molester di musika te dia e hofi a stop di pone fiesta. Awor e Yu di Kòrsou a kopia e komportashon aki.

 

complaining

Ami semper a kere fielmente ku hende ku ta reklamá tur ora bai ta kontagosio. E koi ta pega!. Sin ku bo pensa bo tambe ta kuminsa. Pesey mi ta forsa mi mes di keda leu foi hende negativo. Sigur esnan ku ta reklamá sin propone un solushon. Esaki ta e kategoria ku ta sintá mas serka di mi irritatiezone. Kièrmen esunnan ku mas ta traha riba mi nervio. Asina ku un hende kuminsa reklamá kos sin pia sin kabes o ninga ta propone un solushon pa ku su reklamo, ami ta hala kita!.

complaints

Antes ora ku bo kièr reklamá algu, bo mester haña un hende dispuesto pa skucha.
Awendia retnan sosial ta pone ku hopi por kanalisa nan reklamo sintá nan so den nan stul di zoya ku telefon den man. Djis primi “submit” o  “post” i miles di hende lo mira kiko nan tin di reklamá. Esaki ta asina fasil ku un grupo grandi a hasi’e nan hobby. Bo no por subi FaceBook sin topa reklamo. Yu di tera a bira ta reklamá delaster un kos riba e pida baranka ku yama Kòrsou sin puntra nan mes kiko nan por hasi pa mehora e situashon.

 

Facebook

Taxista ta reklamá bus chiki i bus di turista, pero ta ninga di introdusi un tarifa basá riba meter. Trahado di Selikor ta reklamá ku tur truck ta kibrá pero ninga di bisa ta ken a korenan mane loko i kibranan. Trahado di ISLA ta reklamá ku “makamba”kièr kita nan pan i sera ISLA , pero ta ninga di bisa ku anochi e raffinaderia ta saka e huma ku mas ta daña salú di tur ku ta biba pabou. Pueblo en general ta reklamá ku e premiashon di Tumba no ta korecto i ku hurado a faya, pero niun kara nobo no ta inskribi pa partisipá na 2017.


Key complaints

E uniko momentu ku Yu di Korsou ta baha man na reklamo, ta den e temporada di Karnaval paso e ora ey ta gosamentu tin! Fiesta ta e segundo hobby nashonal.

Ora e YDK poné pa fiesta, nada na mundu no por pare!

Felis Karnaval

Mi no ta desea bo un Bon Aña, pero…….

Asina 2015 a pasa.
Tur e bon deseo nan i tur e bon intenshonan di aña pasa, kon a para ku nan?
Bo ta tribi di analisa kiko bo a logra, loke bo a mejorá i kon produktivo bo tabata? Atrobe nos ta na komienso di un aña nobo. Ta tradishon pa bisa otro ku bo kièr miranan prosperá den e aña nobo. Pero ku deseo so nos niun lo no logra nada. Bo no por prosperá sin traha.

365 Dia a pasa

Wak bèk i lo bo mira ku 365 dia a pasa anto ketubai korantnan ta yena “Front page” yen yen di negativismo. Positivismo ta hanja e espasio di más chiki den korant. No tin nodi di skonde negativismo, ta e realidat di Kòrsou. Ku medionan di komunikashon moderno, gratis i mucha mas rapido ku korant, no tin nodi tampoko pa yena e “front” ku notisia polisial. E gran mayoria ya ta na altura.

Wak bèk i lo bo mira ku 365 dia a pasa, den kual tur minister a saka potrèt bromando ku prome piedra, inisio di trabou di infrastruktura, hospital nobo o nombrando un komishon enkargá ku trabou ku ambtenaar ya ta wordu pagá pa hasi. Kon porta ku e mesun hendenan ta keda nombrá den komishonnan ku topikonan totalmente distinto? Pa difinishon, fo’i ora bo ta bon den tur kos bo no ta eksperto den niun. E generashon nobo no ta hanja oportunidad pa demonstra su abilidad y konosementu. Despues di tur e lunanan ku pueblo di Banda Bou a sufri na altura di Tera Kora, tòg e kaminda a transforma den un zwembad ora awa a kai.

Dreams-take-hard-workWak bèk i lo bo mira ku 365 dia a pasa, den kual minister di hustisia a nombra hefe di polis nobo, otorga kuerpo autonan nobo, lanta politur i pidi pueblo entrega arma. Atrako, ladronisia di auto i assesinatonan a sigui. Pa ladronisia o algun atrako riba e suidadano inosente polis no ta presenta mes mas. Pero dia a tira riba polis diripiente ta tin sufisiente auto pa tur subi kaya.
changetheworldWak bèk i lo bo mira ku 365 dia a pasa den kual polítikonan a broma ku logro di deportista, pelotero o miss universe sabiendo ku nan no a kontribui nada na e logró. Ora Jean Julien tabata lucha pa subi nan no tabata sa mes. Saka potrètpone den korant ku Andrew Jones brasá mas duru ku e groupiesnan para na waya den Beisbol Week. E tey drecha stadion di Little League na Muizenberg. Stadion ku por sierto a wordu drecha djis poko aña pasá. Lunas a pasa ahinda stadion ta snòk snòk será. Mi ta pusta ku trabou lo kuminsa djis prome ku elekshon.

Wak bèk i lo bo mira ku pa 12 luna largu pueblo di Kòrsou a paga 21 parlamentario mas ku 10 mil florin pa luna pero tòg bo por konta e lei nobo nan riba bo dedenan. No a kambia niun lei di trafíko,  no a kambia niun lei di medio ambiente, no a traha ni un kas na Wechi,  no a aktua kontra niun konstrukshon illegal den Pietermaai, no a aktua kontra niun doño di kas bieuw riba ruta di Karnaval, no a konstruí un “kruithuis”nobo. Si a basha kas di un pober abou na Montaña. 365 dia a pasa i ketubai nos muchanan ta bai skol sin kome, ketubai nos muchanan no por haña lès di natashon na SDK,  ketubai nos muchanan no ta haña lechi na skol. Ketubai edifisionan di gobiernu ta pará bashi, pero departamentunan ta hür kantor serka amigu di partido.

Mi no kièr ta pesimista, pero e berdad ta ku nos realidat ta negativo. Esey nos no por ninga mas. Realisá ku pais Kòrsou tin demasiado problema. Mester solushoná nan, unu mas lihe ku e otro. Realisá ku hopi di esnan ku a yuda krea e problemanan, lo no por yuda solushoná nan.Nelson-mandela-81-42-73

Pa 2016 resultá un aña próspero, Kòrsou mester pidi yudansa riba diferente tereno purá.

No mester tin miedu di atmiti ku mester di yudansa. Pa kompleta un logro nos lo tin ku laga flohera, traha, soda i produsí. Nos lo mira lus na final di e tunnel solamente si nos move nos yangado marchando pa dilanti.

………………… mi ta supliká bo pa traha duru na mehoransa di Kòrsou.

Kòrsou let’s get it right in 2016!Build_Our_Nation

 

Papiá di kaya (straattaal)

Twee oude vrienden komen elkaar op straat tegen: ,,Awó, mi bròder”, zegt de een. ,,Ki wega tin anto?” De ander antwoordt: ,,Ai bo mes sa, rùtte wa. Kaki.” Net zo snel als ze elkaar hebben gegroet, nemen ze weer afscheid: ,,Bai rùsteg”, zegt de ene, waarop de andere vriend antwoordt: ,,Sè swa. Mi ta primi riba bo despues.”

Een korte groet waarmee alles is gezegd. Hoewel de woorden – indien letterlijk vertaald – degene die alleen de basis van het Papiaments beheerst, makkelijk op een dwaalspoor zouden kunnen zetten, wordt in bovenstaande zinnen simpelweg gezegd: ,,Hey vriend, hoe gaat het met je?” De andere vriend zegt: ,,Ach je weet wel, rustig. Alles gaat goed.” Om afscheid te nemen zegt de eerste: ,,Doe rustig aan hè”. En de andere vriend antwoordt weer: ,,Ja man. Ik bel je later.”

Het leuke van de Papiamentse taal is dat deze op verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd. Als de bovenstaande zinnen bijvoorbeeld letterlijk naar het Nederlands zouden worden vertaald, zou er worden gezegd: ,,Nu, mijn broer. Wat voor spel is er dan?” ,,Ach je weet wel, rustig, zie je.” Als afscheid: ,,Ga rustig.” ,,Ja zwager. Ik druk later op je.”

Papiamentu-1

Een taal is constant in ontwikkeling, zo ook het Papiaments. Nieuwe woorden – waar vorige generaties nimmer van hebben gehoord of die alleen in een bepaalde context hebben gekend – krijgen een compleet nieuwe betekenis. Straattaal op Curaçao is een bijzonder fenomeen en is niet iets dat door iedereen begrepen kan/zal worden. Het woord voor boos is in het Papiaments bijvoorbeeld ‘rabiá’. Maar als je iemand in ‘straattaal’ vraagt of hij ergens klaar voor is, zegt hij ook: ,,Rabiá rabiá nos ta, no papia nada!” De persoon in kwestie geeft hiermee aan er helemaal klaar voor te zijn. De onwetende toehoorder zou echter begrijpen dat deze persoon heel boos is en dat hij niet wil dat de ander nog iets anders zegt.

Papiamentu-3

Er zijn een heleboel manieren om iemand te vragen hoe het gaat. Bekend is reeds ‘kontá?’ of ‘kumbai?’, maar ook populair zijn ‘ki b’a hasi?’, ‘ki wega tin anto?’ of ‘kiko ta kiko?’. Om aan te geven dat het goed met je gaat, kan je simpelweg zeggen ‘bon’, maar je kan ook woorden gebruiken zoals ‘kèm’ of ‘kaki’. Wanneer je ergens vertrekt, zegt men vaak ‘mi ta bai’, maar tegenwoordig wordt ook gezegd ‘mi ta laga kai’, of ‘mi tei kibra kos’.

Als je moet oppassen, moet je ‘wak bo kaya’ en wanneer je iemand vraagt waar hij mee bezig is, dan wil je weten ‘riba kiko bo ta?’. Wanneer iemand rijk is, is die persoon ‘bon duru’ en als iemand je een roddel moet vertellen, dan zeg je tegen die persoon ‘bash’abou’. Als je iemand tegenkomt die je heel lang niet hebt gezien, roep je ‘masha ten’, en om iemand duidelijk te maken dat iets niet haalbaar is, zeg je: ,,E ko’i un ta bira nada sua.” Probeer je de aandacht van iemand te trekken? Zeg dan even ‘awo, wa’ no’ en het woord ‘figo’ gebruik je om aan te geven dat iets goed is.
,,Bo ta pasa busk’ami na trabou?” (Haal je me op van het werk?). ,,Figo.”

Papiamentu-2

Indrukwekkend hoe reeds bestaande woorden een totaal nieuwe betekenis krijgen, indien ze in een andere context worden geplaatst. Dat maakt het Papiaments zo uniek. Wanneer je in het Papiaments ‘rabiá’ zegt, heeft het verschillende betekenissen. In het Nederlands is boos gewoon boos…

Bruistablet Manager i Zeemeeuw Manager

Na trabou mi a ripara ku e Hulandes ku mi koleganan ta papia no ta loke ami a siña na skol. A dura basta tempu pa mi realisá ku no tin nada robes ku mi Hulandes. Meskos ku tur otro idioma mi mester a siña e “managertaal” ku tabata wordu usa rondó dimi.

zeemeeuw-management“Managertaal” ta un “idioma” ku ta zona masha dèftu, ku hopi palabra difísil i ku ta wordu usá pa hende ku ta papia hopi sin bisa nada. Kasi tur bes e ta wordu usá pa impreshoná bo durante un reunion o entrevista. Bo ta rekenosé asina e sentimentu di klaba lenga di esun ku ta papiando riba mesa drentabo. Mayoria bes ta un manager ta na palabra o un kolega ku tin gana di ta manager. Nan ta usé pa skonde e echo ku nan no a hasi nan trabou manera mester ta.

Hungament’i interesante tin.

Grandi tabata mi sorpresa ora mi kuminsa traha na Singapore, paso a resultá ku e fenomeno aki no ta unu di Hulanda so. E ta tradusi su mes masha bunita na ingles tambe. Si mi paga tinu riba kombersashonnan den kantor mi ta tende diferente palabra ta kai ku ta ponemi pensa “no por otro”?

Komunikashon diario ta basta kompliká kaba, pakiko hunga interesante? Mi kièr kompartí 2 momentu kaminda koleganan a lagami atras babuká.

Manager taal

Ora mi bisa mi kolega hulandes “ik moet je even spreken” e la kontestá

“schiet even een agendaverzoek in, zodat we in een BiLa kunnen uitkristalliseren en sparren over het aanvliegen van het uitrollen van het project waarbij ook collega Wilma aangehaakt moet worden zodat zij lekker in haar kracht komt te staan”

O manera mi a tende siman pasá

“And that’s what I like about you Endilo. You don’t beat around the bush, you just say it like it is. So, just to finish up here, I’d say don’t let the grass grow too long on this one, okay, what I’m looking for is for you to have a get together with your team, unpack these issues, have an idea shower, really think outside the box – blue sky thinking, and then by end of play, shoot me over an exit strategy that will allow for true organic growth. So, if you could action that, then we’ll just run it up the flagpole, you know, put the record on and see who dances, and then ideally we can look to open the kimono and truly take it to the next level going forward, firing on all cylinders. OK?

Asina tin muchu mas palabra ku ta kai bou di e kategoria “managertaal”. Mi tin sigur ku den nos dushi Papiamentu tambe lo tin diferente manera di papia hopi sin bisa nada.  Ki eksperensia abo tin ku bo manager? Kompartí un ehemplo ku mi por fabor?

PS. Bo sa e diferensia entre un “Bruistablet Manager” i un “Zeemeeuw Manager”? E prome ‘komt pas in actie als alles is opgelost’. E zeemeeuw manager ‘komt krijsend binnen, schijt heel de boel onder en voor je er wat van kunt zeggen is ‘ie alweer gevlogen’

Polítiko, Payaso o Karpata?

Un hugada sea limpi o shushi por trese kambio grandi den wega. Den bom di 9 inning wega por kambia por kompletu. Si gol kai algun minüt prome ku final di segundo tempu, asta keeper ta bin yuda delantero. Den e wega o sirko polítiko di Kòrsou (skohe unu depende bo punto di bista) ta meskos. Aktualmente tin hopi protagonista kreando konfushon. Nan motibu ta diferente pero nan motivashon ta igual. Tur tin un agenda skondí. Tur kièr skòr den aña 2016 pa asina finalisá nan “unfinished business”.

Pueblo di Kòrsou ta un bunita kachó di rasa, polítikonan aktual ta e karpata. Tanten ku e no sek’é, karpata no ta bai laga kachó.

 Tras di kortina tin mas o ménos 5 famia tras di tur e gran desishonnan di un partido polítiko. Nan tin e miembronan “by the balls” loke ta enserá ku nan por hasi i keda sin hasi loke nan haña ta bon. Si nan kièr nan ta pone un parlamentario kita su sosten foi gobiernu, stof su atras i baha bai sin duna niun motibu bálido pa ku su retiro. Tristu ta ku ta pueblo tin ku pagá.

Payaso
Parlamentu di Kòrsou o Sirko di Partido?

Asta e 21 payasonan ku ta suponé di representá pueblo no tin e kurashi pa hasi nèt nèt nada tokante e asuntu aki. Payasonan ku ta tin palabranan masha bunita poko aña pasá kanando den bario pidiendo sosten, hasiendo promesanan bashí indikando ku nan si lo traha pa pueblo. Sera ku urna a sera nan a pèrdè lenga. 20 di e payasonan aki a kore drenta konvoi bai keiru den Roodeweg i pone preshon pa saka 500 mil florin pa fiesta sigui. Awe ku e clown mayó a baha bai, tur a tapa nan nanishi kòrá i sali di porta patras bai en bes di drenta konvoi bai blòkia su porta di kas. Ora aña bòltu lo bo mira nan den un bachi nobo buskando voto den bo bario atrobe.

Sirko Politiko
Coming Soon….

Loke no ta tumando luga ta e dialogonan tokante tópikonan di importansia pa futuro di Kòrsou. E pais ku nos tur lo muri bai laga atras pa nos yunan i nan yunan. Tópikonan manera; ki tipo di pais nos kier laga atras pa futuro generashon, konta bai hasi ora venesolanonan kuminsa bin buska refugio na Kòrsou, kua strategia ta bai ehekutá pa strukturalmente baha desempleo bou di hoben? Kon ta bai kubri e gastunan astronómiko di salubridat públiko den futuro? Kon ta garantisa ku kalidat di bida di e yu di Kòrsou lo krese den futuro? Kiko lo bai pasa ku Isla despues di 2019? Kon lo adaptá nos sektor di turismo ora Cuba habri porta? Un pais ku no ta pensa riba su futuro ta destiná pa frakasá.

 Un kos ta sigur, ku e protagonistanan di e sirko aktual Kòrsou lo no logra niun krenchi di adelanto.  studia, integro, ku gana di traha i sin interes propio den e 150 mil abitantenan. Pero mientrastantu e situashon aktual permanesé ta komprendibel ku e lidernan aki hamas de los hamases lo mete ku polítika.

Den e wega aki tin diferente ganador pero solamente un pèrdèdó:

E pueblo di Kòrsou.

el-gran-circo

Outoridat a pèrdè kaba

Komo mucha kada bes ku mi mama a kumpra un saku grandi di batata mi mester a kontrolá e batatanan un pa un sakando e putrinan afo. Si mi faya laga un putri den e saku, den un fregá di wowo henter e saku lo putri. Komo hefe di kuerpo i minister di hustisia parti di e trabou ta pa saka e putrinan i kuida e otronan den kuerpo. Lamentablemente henter e kadena hudisial na Kòrsou ta fayando pa rekonose e situashon real ku e pais ta den. Pa un minister sinta bisa ku korupshon a infiltrá tur gremio di Korsou, trahadonan di gobiernu i asta den kuerpo, ta meskos ku bisa tin batata putri den e saku kaba bira pone e saku bèk den kashi.

lead_large

Un intento di asesinato riba dos polis ta pone masha hopi miembro di kuerpo grita ku falta material i ku ta pesey nan no por hasi nan trabou manera mester ta. Berdat ku un polis den 2015 por spera muchu mas material pa traha ku ne. Por ehemplo kámara riba nan dashboard den auto, kámara komo parti di nan uniforme, chaleko antibala traha na midi, arma moderno, helikòpter pa asistí den laira, drone polisial i hopi otro kos mas.

Intelligensia i Sentido di urgensia

Ta berdad ku mester di material, pero material so lo no bai kaba ku kriminalidat riba nos pida baranka. Kriminalnan tambe tin material. Loke mas mester di Intelligensia organisatorio i sentido di urgensia. Netamente inteligensia ta e parti di mas swak di nos kuerpo. Mayoria atrako ta sosode anochi, riba toko, na kuminsamentu di fin di siman, den barionan konosí pa polis. Net e momentu ey tin menos polis riba kaya. Te ahinda niun atrakado no a atraká warda di polis. Netamente eynan mayoria ta sintá. Kuerpo tin ku kuminsa huza e datosnan eksistente i adapta nan sistema.

Kuerpo Polisial no ta duna pueblo e impreshon ku tin un gran sentido di urgensia pa resolve kasonan kriminal. Kuantu polis ta sintá den kantor henter dia hasiendo trabou administrativo sin subi kaya? Ta pa falta di auto? Ata tin kura yen yen di auto ku polis a konfiská. Ki dia ta kuminsa uza nan komo auto di polis? Kuantu auto di polis tin para pornada na kantoor, na gym, na skol buskando yu merdia?.  E aktitud di sinta warda e atrako/krimen sosodé pa despues subi kaya ta robes. Si no tin sufisiente personal pa kontrola delaster un barku di fruta ku ta bini foi Venezuela, dikon ta laga nan sigui drenta tur siman pa despues bisa ku nan ta trese arma?

Ta ora pa introdusi un sistema pa yuda kuerpo patruyá i hasi nan trabou mas efisiente. Tin ku vigilá si un patruya di berdad ta pasa den un area predetermina (hot zone) i kon largu e ta keda den e area prome e move pa siguente. Un atrakado ta tira atrako paso e ta kalkula ku e por “get away with it”. Na Kòrsou hopi ta logra tambe!.

‘E medida di polis ku mas ta baha kriminalidat ta e grado di aresto’

Outoridat a pèrdè kaba

Minister i hefe di kuerpo a kore bin sinta tras di mikrofon despues ku miembronan a keda heridá pa kriminal i bisa ku “Outoridat lo gana”. Esaki ta un promesa falsu. Sero toleransia, Ruim op de boel, Ta Basta Awor i hopi mas ta ketubai frèsku den memoria di pueblo. Señor minister por keda bisa ku e la bin haña e situashon aki. Pero e ora ey e mester a ninga e trabou, paso awor a keda demonstrá ku simplemente e no ta sirbi pa e puesto aki na e momentu aki.

  • Ora ku hende muri i e asesino no wordu gará, outoridat a pèrdè
  • Ora mester organisa rueda di prensa den purá, outoridat a pèrdè
  • Ora kuerpo ta “Bruce Lee” enfrentando “Rambo”, outoridat a pèrdè

E bataya kontra kriminalidat no tin 12 round, sudden death ta e úniko opshon.

 

 

Resúmen di siman (41)

Nicole “Bonnie” Lake ta bèk na G.O.G.

Esaki despues ku un biaha mas e la logra skapa for di e instituto. Nicolle su historia ta unu hopi tristu ku a kuminsá for 21 di febrüari 2013. E dia ei e la kue pleitu ku su mama i bai for di kas. No a dura muchu ku a gar’e. Dia 28 di ougùstùs 2014 a trasladá Nicole pa Huize Rose Pelletier. Na su yegada e la saka un kareda kore limpi bai laga e personal.

Durante e temporada ku e la keda komo fugitivo di lei Nicole a hasi vários deklarashon via di facebook bisando entre otro ku:

“Nicole Lake

15 hrs ·

Fuck cops bosnan bai traha basti manda mensaje ku koi mariku pami”

“Remove

Nicole Lake Nan mag bin wak mi pero si nan logra keda bibu te pa nan bai kumi te kos

14 hrs · Like”

Den 2015 Nicole a bolbe hui un par di biaha i durante di e penúltimo biaha e la forma parti di un grupo ku tabata tira atrako.

Si bo ke bo tuma nos na malu pero Nicole Lake ta un spil di nos komunidat. Na promé lugá mester wak ta kiko tin tras di tur e aktonan aki. Ta imposibel ku un hobensita di 14 aña ta lanta bisa ku desde awe e ta bai hiba un bida parotin kometiendo aktonan deskabeyá i kriminal. United Nations a proklamá 20 di novèmber komo dia internashonal pa derechi di mucha. E derechinan mas importante ta:

  • Derechi riba edukashon
  • Derechi riba kultura i religion propio
  • Derechi riba un nòmber i nashonalidat
  • Derechi riba un opinion propio
  • Derechi riba protekshon i un bida salú
  • Derechi riba protekshon kontra di maltrato i violensia
  • Derechi riba protekshon den kaso di un guera
  • Derechi riba kuido médiko
  • Derechi di krese serka su famia

Aparte di tur esaki Unesco ta lubidá ku tur mucha tambe tin deber…

Komo mucha bo tin entre otro e deber di:

  • Habri orea skucha ora bo mayornan ta papia ku bo
  • Sera bo boka den klas ya asina bo por komprondé loke e dosente ta splikando
  • Evitá tur komportashon ku por hiba bo den krili bo wela na grandi
  • Alehá bo mes di mal amigu/amiga
  • Aseptá lokual bo mayornan por kumpra pa bo i no keda yora mara hende pa “Aifoon”

En fin. Nicole ta bèk kaminda e mester ta. Ban spera ku e lo kambia su komportashon promé ku ta lat.

John de Haseth miembro di PPA malamente gará “haciendo cosnan vies banda di beachnan publico”

Segun e periodista Nelson Speed Andrade e konosido politiko di PPA John de Haseth a hasi su mes kulpabel di aktonan inmoral na un luga publico. Nelson a konta ku:

“Esaki ta John de Haseth haciendo cosnan vies banda di beachnan publico. Tur dia e ta yama radio insulta tur hende den forma baho pa tur cos. Un gran sinberguensa cu debe cantidad hende. Un hende cu boca hopi sushi. Wak con a gare ta haci cosnan vies riba beach. Masturba y purba tira man riba cos di guynan jong na beach. Dialuna sigur ainda lo bo tende grita ofende hende. Ata pa tur hende mira kende ta e miembro di Grupo di 7 cu ta haci cosnan vies riba beachnan di Aruba den oranan di anochi. No ta cos cu mi kier publica pero mirando con baho e ta lastra hende tur dia via radionan sin ningun prueba, ata un prueba pa tur hende mira. Spera cu esaki e siña su les. Haci bo cosnan personal y vies na bo cas.”

No komprondé nos malu. Ku ta hòmber John gusta esei ta su asuntu. E problema ta sintá na e manera ku e ta purba di sasia su set. A ni den e mundu di animal e kosnan no ta kana di tal sistema.

hqdefault (1)

Riba e siguiente video por mira klaramente kon John ta baha su karson i kometé semehante atrosidat. Nos ta konsehá un i tur ku tin un stoma delikado pa no mir’e.

Afpakteam formá pa O.M. i KPC a kuminsá ku nan trabou

Ta basta luna pasá O.M. a taha boso tur. Nan a anunsiá ku lo bai kita tur plaka, propiedat i otro artíkulo ku a wòrdu kumpra ku plaka prosedente di benta di droga òf otro aktonan kontra di lei.  Ya kaba nan a kita vários outo luho, kasnan grandi, un kantidat di tete i atras falsu i asta dos djente di oro for di vários persona.

Tambe a bai na vários adrès i konfiská un gran kantidat di weave humano brazilian, indian di tantu e vershon standart komo esun ku ta wòrdu uza pa laser. Na sierto adrès a hasta logra konfiská tasnan di marka i un kaha di te marka Badia.

Tur esaki tin komo konsekuensia ku fin di aña aki probablemente diferente fiesta i otro aktividat lo ta ménos bishita kompará ku añanan anterior. Laga nos ta sinsero ku otro. Nos ekonomia kon ku bo mir’e ta drai pa un parti riba plaka ku ta bini di aktonan kriminal. Dealer di vehíkulonan di plaser, promotor di fiesta, joyería, diskotèk, lugá di hür outo etc. tur lo  bai sinti e efekto negativo di e akshon aki. Tur outo, bròmer, jet ski, karchi di fiesta VIP, bòter nan di bibida etc lo keda para kue stòf. No ta ke no ke gasta plaka pero ta tin no tin plaka pa gasta mas.

Un grupo ku tambe lo haña un sla formal ta e asina yama goldigger-crews. E “crews” nan aki ku ta wòrdu forma tantu dor di hende muhé komo hende hòmber. Nan komportashon por wòrdu kompará komo esun di un karpata. Tur loke ta move i tin sanger (i den e kuadro aki plaka) lo ser ataká.

Na fin di novèmber lo bai tin e promé fiesta kaminda lo por midi ki efekto e Afpakteam di bèrdat tin riba farándula i nightlife di Kòrsou. Ta trata aki di All in White goes Red. Nos lo mira ken ainda por “make it rain” i ken ta “out of the game” pa motibu ku O.M. a laga nan mal di “drain”.

Alex “Bambi” Rosaria ke nombra biná di Korsou animal ofishal

Esun ku hinka den su kabes ku Kòrsou su polítikonan ta hopi okupá ku adelanto di nos pais ta kompletamente robes. Señor Rosaria ta hopi lew for loke realmente nos pueblo tin mester. Riba website di su partido nos a bin topa lo siguiente:

“Lider di Frakshon pa Partido PAIS a manda un karta pa minister Dick pa pidi esaki informashon tokante di nos animalnan protehá ya ku e leinan aki ta data di mas ku 80 aña pasá. Tambe Rosaria ta pidi pa hasi e biná di Kòrsou (Odocoileus virginianus curassavicus) komo e animal ofishal di nos pais.”

Si Alex Rosaria kier e mag hasi a biná di Kòrsou maskota di su partido. Nan tin basta tempu ta kore duru pa nan responsabilidat tòg. E biná lo karga e nòmber:

“Partidus Swakus Corehopidurus Patraboucus Papueblus”

12088458_969903653050810_8616496694364016848_n

Me doy.

“Agiws”

Esei ta e denominashon ku desde awor nos lo bai uza pa presentá boso tur sorto di disparate ku ta wòrdu papia riba internèt i por en general facebook. Mas abou ta sigui lokual ku mas a resalta e siman aki. Den un palabra AGIWS..

Insel Air vs Avior (Bòmbòshi den laria)

Ademas di soru pa vuelonan sali segun skema e personal di Insel Air tin hopi mas talento. Nan ta dominá vários idioma i esei bo por skucha klaramente den e siguiente grabashon. Ta trata aki di un diskushon entre pilotonan di tantu Insel Air komo Avior. E motibu no ta konosí pero bo ta skucha si kon kada unu ta defendé nan kurpa firmemente.

Awe ya ta 9 di òktober 2015. Kiko bo a logra den e siman ku ta kabando ? Bo tambe a pèrdè jet ski, bròmer i weave ? En todo kaso. Awe tambe tin Regatta na Boneiru i esei mes ta e motibu pa kua for di awor nos ta despedí di bo pero kòrda semper ku maske:

Den konseho di minister a vota unánimemente pa no selebrá e promé lustro di pais Kòrsou,  Aubrey Janga su reportahenan a kuminsá parse esnan di e programa “Ocurio Asi” i segun señor Werner  Wiels mester kuminsá traha flèt purá paso kos tei drecha…

T’aki mi ta BEBA

Ku diploma mes Dios sa!

Bo ta kòrda kon stadion di SDK tabata durante Kòrsou su promé wega pa mundial 2018?.  Awèl asina ta ora 9 mil hende topa. Segun minister nos por bolbe yena stadion pero e biaha aki ku drop outs. Ta bai hasi un aña ku minister no por spliká a base di kua estudio a yega na e sifra. Bo por duda den e sifra, pero bèrdat ta ku tur aña di nobo demasiado mucha ta kita for di skol sin un diploma.  Sin diploma e chèns ta muchu mas grandi pa subi e kaminda ku ta kondusí na desempleo, trabou ku un pago abou, pobresa i kulminá den un tremendo desafio pa nan famia, nan bario i komunidat. Sigur pa un pais chikí manera Kòrsou.

Pa poko mucha drop out ta e konsekuensia di añanan luchando ku skol. Pa otro e desishon di stòp di bai skol ta nan kontesta pa e situashon temporal den na bida. Sea mester sostené nan famia finansieramente, mester kuida nan rumannan o nan mes yu. Tin biaha alumnonan ta drop out pa motibu di motivashon o simplemente paso nan no ta mira e konekshon entre skol i “”Real Life”.  Nan no ta sinti nan konektá ku nan kompañeronan ni maestra.

“9 mil drop out ta demasiado. Ku diploma mes Dios sa”

Banda di esaki nos sistema di edukashon for di prinsipio no tabata basá riba e nesesidat di pais ni talento di e mucha. E ta un sistema imponé di ariba, efisiente i asta un tiki útil. Den grupo relativamente grandi i di mesun edat tur mucha ta siña meskos sin importá nan talento o abilidat individual. E sistema aki no nesesariamente ta malu, simplemente e no ta adekuá pa tur mucha.   Ku ki kara esnan na kabes di Schoolbestuur,  ministerio di enseñansa o na mando di SITEK ta bai trabou sabiendo ku nan ta forma parti di un sistema kibrá?.

dropout

Aunke tin vários motibu pakiko un hóben ta bira un drop out, e konsekuensianan di e desishon ta igual pa tur. Durante bida un drop out lo gana ménos i tin hopi mas chèns di resultá den prizòn kompará ku un hóben ku a kaba skol. No ta difísil pa komprondé e relashon entre drop out i krímen. Tin sufisiente rapòrt ku ta deskribí esaki detayadamente. Meskos tambe tin mas i mas estudio hasí tokante e diferente motibunan dikon un hóben ta resultá un dròp out i kiko por hasi pa prevení e epidemia silensioso aki.  A yega ora pa Kòrsou kuminsá identifiká i sostené e muchanan ku ta kore e rísiko di bira drop out.

No por sinta warda mas. Asina ku un mucha stòp di bai skol, ta un trastorno pa hink’é bèk den banki

high-school-dropout

 

Ata algun idea ku mi ta kere lo yuda baha e kantidat di drop out.  Di e maestranan di skol i penshonado ku fielmente ta sigui T’aki Mi ta Beba, awe mi kièr tende kua ta e ideanan ku nan tin pa inspirá i motivá nos muchanan pa kaba nan skol.

Konektá ku e mayornan

Ta bon konosí ku mayornan ta presentá na bòshi miéntras e muchanan ta na Kleuterschool. Asina ku e mucha bira grandi ta dos pipita di mayor so ta presentá na skol. Esnan di mas eksitoso ta e mucha ku su mayornan konosé su skema, su vaknan i ta den komunikashon ku su maestra durante aña.

Kultivá un relashon

Un maestra por resultá e diferensia entre un alumno ku ta kaba su skol o drop out. Pa e motibu aki skolnan sekundario mester krea gruponan chikitu di alumnonan bou di guia di un adulto pa reuní i krea un famia di skol. Ideal lo ta pa nan reuní regularmente durante di añanan eskolar i sostené otro .

Hasi edukashon relevante

E motibu number unu ku un mucha ta pèrdè interes den skol ta paso lokual e ta siñando no ta relevante den su bida diario. E kuríkulo di skol mester di mas empresario pa duna charla, mas young profesionals pa splika loke nan ta hasi na trabou i mas tempu pa  kore stazje.

Kultura di miedu

Drenta kualke bario na Kòrsou pasa serka e grupo di hoben sintá bou di palu i puntra ken ta bende droga den nan bario. Nan lo keda sin kontestabo pero nan sa ken ta bende si. Esta si no ta nan mes ta bendé. Kuantu tawela no sa ku nan ñetunan ta dil ku droga, pero tog ta keda ketu? Tin ta asta tuma lift bai misa den e auto luho sabiendo ku e mucha no tin trabou o entrada sufficiente pa por a paga e auto.

Den Santu

Toko den Toko ni Chuchubi gate no tabata kasonan úniko. Kòrsou konosé hopi sekreto públiko. Kùrmester di instalashon di koriente ta ruman di instaladó pa Aqualectra. Exito garantisá sin nan dos instalá. Die sistema PagaTinu, ta Aqualectra so no ta na tinu. Na Flow bo por tuma e areglo di mas barata pero si bo shusha e instalado su man e por modifica bo modem pa bo hanja internet ku speed mas altu. Si bo konosé esun korekto asina ku Insel Air tin baratio di ticket bo lo ta prome den rij. Drenta Polytronica i puntra ken ta instala alarma pa un bon prèis. Tur trahado lo keda ketu, pero si bo laga bo number di telefon atras, asina 5`or batí e lo zona. Rei ken lo ta na liña. Korekto!.

E uniko kos ku un yu di Kòrsou stima mas ku un ganga, ta un miho ganga!

No ta pornada e kampaña tabata pa bo entrega bo arma i haña 100 florin, si e tabata “bisa ken tin arma i haña 100 florin” OM lo a bati bankarota mas lihe ku Churendy Martina por kore 100 meter. Tin muchu hende ta skohe pa keda ketu i asina desgrasiá e komunidat. A yega ora pa nos wak den spil maske e ta hasi doló ora bo wak den dje.

Mondsnoeren

Tur dos ta robes

E obseshon pa material aki a pone hopi hende perde nan dignidad i intregidat. Mas i mas e pueblo ta birando un pueblo sin bergwensa. Esaki ta konta pa pober i riku, pa esnan studia i esnan sin skol. Hustifikashon di ladronisia (den diferente forma) o di kos robes a bira normal. Autoridatnan tin miedu di aktua o ta buska e palu di mas delega pa subi. E riku ta horta tereno, dèmpel laman i konstruí negoshi illegal na Pietermaai, minister ta bai kana hari mane un payaso, saka dos potret komo prueba ku e la pasa i bai kas. E pober ta marka tereno, konstruí un kasita pa su famia, minister ta manda katapila bai bashé abou.

Si tur dos ta robes, e konsekuensia tambe mester ta igual.  

Ta desesperashon kombina ku un sistema di kas di pueblo ku no ta funshoná ta pone un hende traha un kas ilegal. No komprondemi robes, mi tin sra. minister komo e payaso di mas serio den e sirko titulá Gobernashon di Kòrsou, pero si a duna e trahadornan 5 karta di atvertensia, no mester a duna FKP tambe 5 karta pa drecha nan sistema ya asina pueblo por haña kas pagabel? Inkreibel ku ta basha kas abou den un país ku tin miles di hende riba lista di espera pa kas.

Dia ku sra minister a asumí su posishon, ta masha palabra bunita a zona den sala di Barbara Beach Resort. Djis algun luna después mira kon e man drechi ta aktuá firme kontra Tili anto e man robes ta bai suave ku Tala.

Mientrastantu demasiado hende skohe pa laga kultura di miedu dominá, Kòrsou lo no progresá!.

PS: Prome ku basha e kas abou, sra minister no ta tin e deber di puntra kon e por a yuda e famia?