Na Rudia Atrobe.

30 aña pasá ora Shell a disidí ku nan ta bai for di Kòrsou, ta na rudia señora Liberia-Peters mester a negoshá ku PDVSA. Kuesta loke  kuesta nos mester a mantené e kuponan di trabou. E manera di mas suak pa negoshá ta ora bo ta lomba kontra muraya o riba rudia. E resultado di e negoshashon aki a nifiká hopi perdida pa Kòrsou. Nos a hür PDVSA e tereno na preis di baka flaku, nos a regalánan tur tipo di eksepshon pa ku belasting, kuponan di trabou a keda baha, grupo di trahado foi Venezuela a bira muchu mas grandi i nos medio ambiente a sigui bai atrás. Tan ten esaki tabata pasando PDVSA a strooi santu den kara di pueblo pa medio di regalonan manera vèlt di bala, èrko pa skol, drechamentu di misa i hopi mas.

Fast forward trinta aña nos tin un tim (MDTP) enkargá ku determinashon di futuro di nos rafinaderia. Añanan largu nos a adorá PDVSA lubidando ku nan no tabata invertí según palabrashon. Na ultimó momentu nos minister presidente a bai Venezuela i yora PDVSA pa keda. Sin resultado. Awe nos rafinaderia ta un kachipin tur frusá ku di baina ta kore. E ta mas un krenwá enbès di un auto.  MDTP ta konsistí di un sèt di hende nombrá dor di polítikonan sin konosementu di e materia. Kon por spera ku nan a pone solamente hende kapasitá den e tim?.

Ultimo simannan MDTP a kuminsa un ofensivo di merkadeo pisá pa purba na konvensé pueblo di Kòrsou. Mas nan papia i saka pamflèt mas nan ta brua pueblo i demonstrá ku dentro di poko Chines lo bin hasi o laga di hasi riba nos pida baranka. Kòrsou no tin e forsa pa para e Chinesnan unabes nan tey.

Si nos no a planté 20 aña pasá, awe ta un bon dia pa kuminsa. Credit:MNN

Pensé; Kiko bo por bisa un hende ku bin hür bo kachipin frusá, hinké aden saka un pickup nobo nobo ku su sèn pa kaba bisabo bai sinta den baki patras paso su paisano mester di un kabei’ boto?

Riba kua pia nos lo para si fo’i awe nos ta na rudia? Credit: Pastechi

Hopi kos no ta klòp den e kuenta di MDTP, pero ta konta e detayesnan di tal manera pa kue henter pueblo kabes abou.

Ata aki algún ehempèl.

1. MDTP ta bisa ku ta renoba nos rafinaderia di 100 aña hasi’e unu ultra moderno aka “state of the art”.  Kon por ta posibel ku mester mas trahado den dje ora e ta moderno?  – Shonan aki un par di aña GZE lo instala aparatonan na chines super moderno den un kamber di Kontrol tur na èrko. Un asiátiko lo sinta habri i será tur pipa riba tereno via di un kòmpiuter. E yu di Kòrsou lo keda karga pipa den higra di solo. No keremi, djis wak loke Chinesnan a hasi den rafinaderianan na Afrika.

2. MDTP ta bisa ku masha Lasser i Pipe Fitter lo bai haña trabou durante e fase di renobashon ku lo dura 4 aña. Kiko nos lo tin ku hasi ku e lasser i pipe fitters nan aki pa e proksimo 36 añanan? – Kua banko lo duna e tata aki un hipothek sabiendo ku e lo ta sin trabou den menos ku 48 luna?

3. MDTP ta bisa ku GZE tin chèns di asta kuminsa prome ku 2019 si PDVSA no por sigui ku e operashon. Si akaso esaki sosode, e renobashon lo kuminsa mas trempan. Pero nos no a kuminsa train e lassernan ahinda. For di unda bo ta kere nan lo bini si GZE kuminsa na January 2018?

4. MDTP ta bisa ku GZE ya a gasta mas ku 50 mion dollar na advisor i diseño pa un rafinaderia nobisnobis. – Ni un depchi di e sèn aki no a drenta economía di Kòrsou. Tur advisor i diseñado ta pafo di Kòrsou. Kua ekonomia na ta stimulando? – E sèn aki no a krea ni un solo kupo di trabou na Kòrsou.

5. MDTP ta bisa ku nos mester ta kontentu ku e invershon di 5,5 bion dollar di GZE. Pero Korsou no tin niun kompania ku ta produsí pipa, tanki, kranchi o valve pa prosesa LNG o krudo. Niun fabrika na Kòrsou lo no drai mas duru. Tur material lo mester keda importá. – Ku otro palabra e plaka aki tampoko lo no drenta ekonomía di Korsou.

For di un prinsipio e tim aki no tabata serio pa eksplorá un opshon otro for di mantene e rafinaderia habri den Schottegat. Meskos ku den añanan ’80 e tim ta suak i na rudia atrobe negoshando ku poko Chines masha duru na saku. Kon Kòrsou por spera un resultado estilo “win – win” negoshando ku e monster gigante ku yama China.  GZE ta bai bisti nos un “gouden handboei”.

Pa kolmo nos ta dispuesto pa bisti’e 40 aña largu!.

Nunka no ta lat pa hasi lokual ta korekto pa nos yunan

Abrakadabra, chanchan fantasma

Ora yunan di tera bai biba Hulanda, hopi bia ta duna nan esaki komo konseho: “Wak pa bo no bai Hulanda bai bira gordo”.

No ta tur hende ta bira gordo na Hulanda. Kontrali, tin hende ta baha di peso. Paso nan mes a disidi, paso nan a kuminsa move mas òf paso heimwee i strès a kome nan vet.

Klaro ku kada hende ta diferente. Esun ta keda sin kome pa motibu di strès, i e otro ta kuminsa fretu tur loke e haña.

3 aña pasá mi a bin biba na Hulanda. Nunka mi no tabata flaku. Pero gordo tampoko. Laga nos bisa diki. Hopi a bisami pa mi paga tinu riba mi peso. Ma asta fada. Ma kuminsa drai wowo i kontesta “haha awel si”.  Pero ora ma yega Hulanda ma lubida limpi kuantu nan a bisami pa tene mi kurpa  nechi i òrdènt.

Verano tabata tremendo. Kalor mes mes. Shòrt ku t-shirt tabata manda. Pero den un fregá di wowo e temporada ei a pasa. Bientu a kuminsa supla duru i friw. Awaseru a kuminsa kai sin fin. Shelu tabata mas suku ku e tabatin lus.  Bo por a rei kaba. Heimwee a dal nos tur.

Bo ta sali kas, lastra pia yega skol. Asina lès kaba, hansha bin kas pa bo subi kama skonde pa friw. Henter dia bo ta baha bo sintimentu amargo ku stroopwafel, buskuchi, chips, eiskrim, pizza i limonada. Tòg nan ta inkreiblemente barata.

Pa bo konsenshi, bo no ta kumpra un balansa. Tur luna bo ta gaña bo mes ku e no ta pas den bo budget. Despues di lunas i años bo ta kuminsa konvense bo mes ku peso no ta konta, pero ta kon bo ta mustra ta importante.

Si, klaro. Ma subi di peso.  “Bira gordo” no ta zona nechi. “Ma yena djis un tiki”. Preferibel esei.

Na aña 2015 mi a bai Kòrsou despues di dos aña. Mi por a konta riba un man ken tur NO a duna komentario di mi kurpa i k’oi sinta. “Heeee eeeehhh ba bira gordoooww!!” Si, como si fuera mi no sa. E kos ei no a kansami. Mi a hinka den mi kabes ku ya, nunka mi no tabata flaku i ademas esei ta kos ku nan ta bisa tur hende ku bin for di Hulanda.

Naturalmente mi sais di karson a kambia. Ma subi “djis” 1 sais. Mi a spanta djis un tiki asina. Despues mi a pensa ku ta kos normal i ku mi no mester wòri muchu ku e kos ei.

Te dia ku mi a fòrsa mi mes pa kumpra un balansa i subi esaki pa mira kiko ta pasando.

Mi a bin realisa ku den 3 aña mi a subi por lo menos 10 kilo. E konfrontashon aki tabata difisil. Ku awa na wowo ma disidi di kompromete mi mes pa drecha mi salú. Mi estatura ta chikitu pues mi mester wak mi peso bon.

Awor ku mi a baha bek, e mesun persona nan ku tabata tin komentario riba mi subida di peso, tin e kurashi di bisami den mi kara ku mi no mester baha mas. “Sino bo ta keda mane hende ku ta hala coca”. Of ku “bo chanchan a kasi disparse”.

Moral di e historia: Nada no ta bon pa hende. Nèt nèt nada.No biba purbando di komplase tur hende rondo di bo, hasi loke bo ta hasi pa abo mes.

source: knowyourmeme.com

Stima bo mes. Stima i kuida bo salú. Wak pa abo ta sintibo bon den bo kueru. Si bo ta sintibo bon, bo ta bria automatikamente. Kada wea tin nan tapadera pues no preokupabo muchu. Disfruta di bo bida, ta di bo e ta i ta un so bo tin.

Nicole

Hartá di hende kabes bashí

Ban papia serio awe. Nos pueblo tin hopi tempu ta grita pa kambio. Largu bai nos ta kritika tur mandatario. Korupshon den polítika, mane un epidemia, tin nos isla asotá.

Ta parse ku tur hende a pèrdè speransa. Luna pasá un hende a puntrami si mi lo ke drenta polítika i promé ku ma logra hik, un otro a kontestá. Kontestá puntrando mi si mi tambe tin idea di estafá.

Estafá mi mes pueblo di su plaka, di su impuesto, di su soñonan, di su bondad, su gana di progresa i su dignidad. Nan a laga sa ku ta tur hende ta dispuesto pa hasi e chocheria nan ei. Tur hende tin un preis. Si, prinsipalmente esnan ku tin puesto.

Ok. Nos ke mira kambio. Pueblo ta grita i sklama tanten esnan na poder ta keda gaña. Nan si ta kome karkó of kabaron tanten ku e homber chikí no tin ni pa kuminda di kachó.

Awor puntje a kom bij paaltje. Atobe. Gobièrnu lo spanta i aktua? Nan lo mira ku for di e dia ta serio nos pueblo a bin ta papia? Of nos set di kosnan pasahero lo logra pa nos mes lo kibra nos mes? Ta ora asinaki bo ta mira si ta di bèrdat nos ke kambio òf nò.

Hopi ta grita i sapatiá paso nan no por ku e kalor, nan no por sin internet i no tin koriente pa nan sigui huza snapchat.

Konchale!! Habri bo mente. Sí, bo mente! No djis bo wowo.

Mi ta komprondé ku bida sin koriente ta fèrfelu. Pero hala wanta un ratu. E kos aki ta kome bebe hopi mas ku djis un dia den kalor.  Ami ta kita sombre i duna balor na esnan ku a tuma e kurashi di pone nan pan na peliger pa bringa pa nan derechonan. Si, no lubida ta kuantu rísiko nan tambe a tuma.

Djis pensa i realisá ku bo mester sembra ku awa na wowo si bo ke kosecha kantando. Den e kaso aki e sembramentu ta ku awa na kurpa. Ora sodó ta kore f’oi bo kurpa djis pensa kon e ta kore f’oi kurpa di otro hende ku ta traha duru sin haña loke nan meresé.

No lubida ta kuantu badabada tabata tin den pasado pa nos a yega awe kaminda nos ta. Niun lucha pa derechonan humano of pa humanidat no a wòrdu luchá djente afó.

Pensa riba e Revolushon Franses, Toussaint Louverture ku a libera Haiti i influensiá sobra pais/islanan, Tula i tambe Papa Godett. “Solo el pueblo, salva al pueblo!” Mare Tula ke sa kon difisil ta pa hiba un lucha den union mental riba su isla awendia.

Hopi a paga ku nan bida. Nan a hiba un lucha sin tembla. Basta a bini un kambio den loke nan tabata bringa p’é.

Ora ta trata di lucha kontra otro rasa si nos ta rèis pechu, saka huma f’oi orea i grita pa “kaba ku nan”. Anto awor nos mes no por sostené nos mes sin murmura i sulfura??

Nos mes no ta dispuesto na pasa un dia sin koriente paso nos ta muchu egoista. Blo ta kana bai bin ta supla paso bo “rib eye steak” i lomitu ta hòrna den frizer. Hopi nèrviá paso no tin koriente pa strika bo kamisa ni bo djòki di Calvin Klein.

Por fabor, no lubidá ku yu di e obrero tin hopi dia ta kome tuna, saldinchi i si kos ta bon corned beef. Anto kana ku paña machiká? Niun hende no a muri di esei.

Awoki nos pueblo ta murmurá. Awe ta di bo. Bo sa di mañan?

Amigas i amigos, hubentud no ta eterno. Tardi of trempan nos lo gosa di resultado di e infierno aki. Sera bo boka awor i sostené bo mes pueblo.

Caso cerrado.

Nicole

 

Bai meskos ku ba bini!

Tin dos tipo di hende ta bin ku fakansi, prinsipalmente for di Hulanda. E promé ta e tipo ku ta reklama so. Tur kos nan ta reklama. Ta parse ku akibòu ta e luga di mas atrasá ku nan a yega di eksperensiá den nan bida. Nan ta reklama foi ora nan baha for di avion na Hato te ora nan baha for di avion atrobe na Schiphol.

Tambe nos tin e tipo ku ta namora tur dia mas i mas di su isla. Kada dia pasa for di su fakansi, menos gana di bai bèk e tin. E delaster aki ta regresa awa na wowo, kurason kibrá i sintiendo su mes inkompletu. Un bashí ku ta su kas so por yena.

Famianan i/òf konosínan tambe tin dos manera di reakshoná riba e estado di strès emoshonal aki di nan ser kerí.

Esnan preokupa lo kuminsa mesora ku un rekordatorio di loke e persona tin ta hasi ayanan. Sea ta skol, trabòu òf famia tin ta warda nan. Nan lo bisabo pa bo ta fuerte. Dunabo un bon plato krioyo i konfia ku e lo dunabo e forsa nesesario pa bo sobrebibi na Oropa.

Den kaso di un studiante, bo hende serkano nan lo kordabo kon leu ba yega kaba. Habri bo wowo pa bo mira ku ta “un bes añanan ta pasa” i tambe ku “sin papel bo’n ta logra nada”.  E motivashon aki por sirbi maske ta pa bo lanta drecha bo maleta.

Tambe tin e modèl ku lo frega den bo kara ku nan sí ta biba den paradeis i kon bendishoná nan ta di tin e honor ei. Anto pa klarifiká un ke otro bo lo haña un kantidat di pregunta manera :

“Hey pero ta kuantu aña bo tin ta biba ayanan kaba ?” “Anto ainda bo no a kustuma?” “Hahaaaiiii ta akibòu nos sa kiko ta biba bon!” “Ba yega di bai keiru prome ku b’a bai pa biba?” “Ta p’esei ami a keda akinan numa.” “Bo’n tabata sa foi trempan?”

Kasi pa bo arepenti ku bo a bai biba na otro pais. Ponebo lubida un ratu asta ta dikon bo a bai.

Tur e proseso aki ta duru. I hopi ta bisa ku nan no ta keda bin kas tur aña sea pa evita e sintimentu aki òf paso nan no ta haña nesesario pa bin kas bek tantu biaha asina. Ya ku bo ta den Oropa bo mester probecha i biaha den besindario. Konose mundu i enrikesé bo mes ku konosementu di otro kultura.

Pero un kos si : Oost West, thuis best ! No tin nada ku por remplasa bo kas. Anto den e kaso aki bo kas ta bo pais, ambiente, klima, kultura i prinsipalmente famia.

Ta hopi a bin keiru den verano. Sea ta pa nan bida di famia of esun amoroso, gran parti tin doló na nan kurason ora di bai bek.

Pero shonan, si bo no a logra bo meta ainda, bai meskos ku ba bin. No keda djis paso ba yora 8 ora sin stop. No manda bo prima paketa bo kosnan pa manda abou. Bai kaba loke bo ke kaba ya bo por permiti bo mes un bon bida ora bo regresá definitivamente.

Nos hubentud ta nos futuro. Bo eksperensia ta bo sabiduria. Pues kaba loke bo a kuminsa. Konose mundu un tiki pero no keda sin bin kas bèk. Kòrsòu mester di su yunan yòn i inteligente awor mas ku nunka.

Op Curaçao is Iedereen Rijk

Iedereen op  Curaçao is rijk. Die gedachte heeft zich in m’n mind gevormd toen ik als kind op vakantie kwam uit Europa. Natuurlijk is het anders als je op vakantie komt. Dan is het elke dag een beetje feest. Je eet extra lekkere dingen, gaat extra leuke uitstapjes maken en mag extra lang opblijven.

Extra leuk is ook al het vuurwerk, alle familie, spelen met nichtjes en neefjes, zwemmen in de zee, 85427 keer van het vlot duiken en boggie boggie eten terwijl je opdroogt.

Maar als je eenmaal wat ouder bent en snapt dat sommige mensen meer hebben en sommige mensen minder, dan was het in mijn kinderogen zo dat men op Curaçao veel meer had.

Het begon al bij het ophalen van Hato. Wat reden die Amerikaanse auto’s heeeeeerlijk. En de motor was blijkbaar niet heel zuinig ingesteld, want je kon gewoon ruiken dat de brandstof niet compleet verbrand werd. En iedereen had zo’n mega auto! In mijn vader’s auto kon ik uitgestrekt op de achterbank in slaap vallen. Dan moet je heel rijk zijn. Zeker meer dan wij, die dagelijks, door weer en wind, overal op de fiets naartoe gingen.

En dan kwamen we bij Oma aan. Hun grote huis. Met een tuin. Met allemaal fruitbomen erin. Shimaruku, lamunchi, surinaamse kers, granaatappel, patia (nadat mijn nicht en ik jaarlijks goede porties pitjes de tuin in hadden gespuugd). Dan moet je wel heel rijk zijn. Zeker meer dan wij, die geeneens een vrijstaand huis hadden en ons fruit in de supermarkt moesten kopen.

En ze hadden 2 WCs! Oma’s badkamer rook altijd naar een mengeling van Ammens poeder, Alcolado Glacial en Brylcream. De kamers waren ook zo groot en in de woonkamer hadden ze een deel waar niemand zat. Die stoelen stonden gewoon stof te vangen! Bijna alle huizen waar we kwamen hadden zo’n deel waar niemand zat. Dan moest je wel heel rijk zijn. Zeker meer dan wij, die een deel van de woonkamer hadden afgesloten om er een “slaapkamer” van te maken.

De mensen op Curaçao zagen er ook altijd pico bello uit. Kleren on fleek, ook al was de mode wel off in mijn ogen. Iedereen had meerdere outfits voor feestjes en geen haartje zat ooit verkeerd. In Nederland lukt alleen Beatrix dat. Waarschijnlijk zorgde het ‘dienstmeisje’ ervoor dat alles en iedereen er zo netjes uitzag. Dan moest je wel heel rijk zijn. Zeker meer dan wij, die klasgenootjes hadden met smoezelige, bleke gezichtjes en knielappen op de broek.

 

Ik weet eigenlijk niet hoe het echt was. Want we mochten toch niet te lang douchen van Oma en moesten met emmers vol met regenwater de tweede wc doortrekken. ’s Avonds werden om half acht ongeveer alle lichten uit gedaan, behalve de lampen op de voor- en achterporch. De wasmachine was hartstikke ouderwets met zo’n gekke wringer bovenop. Als kind hield ik me er eigenlijk niet bewust mee bezig, maar nu ik ouder ben realiseer ik me dat die gedachte zich onbewust is gaan vormen: op Curaçao is iedereen rijk.

Nu klinkt het allemaal gek als je het vergelijkt. Vooral als je bedenkt dat anno nu, iedereen denkt dat de welvaart in Europa groter is dan hier. Maar is dat wel echt zo? Waarschijnlijk ligt het eraan wat je onder welvaart verstaat. Mijn gevoel van rijk is een beetje gegroeid. Ik voel me rijk als ik dagelijks buiten kan zitten en naar de sterren kan kijken, als ik niet afhankelijk ben van het openbaar vervoer, als ik mijn deur kan openslaan en met mijn voeten op de aarde kan gaan staan en als ik dagelijks naar de zee zou kunnen gaan.

Waarom ben ik van Barcelona hier komen wonen terwijl ik 3 keer minder verdien? Omdat ik hier rijk ben.

 

Ora solo sali, makakeria ta kuminsá

Na Kòrsou nos tin e privilegio di tin solo tur santu dia. Nos no ta para ketu na esei paso nos no sa otro i asta mi por bisa ku sierto di nos no ta balorá esaki. Awor aki ta hasi un kalor horibel ku bo ta haña gana di keda den kas kana blo sunú ku fѐn riba bo. Tur hende ta reklama ku nan no por ku e kalor ku ta hasi ei. Si bo ta kore den outo sin airco ta manera ta den fiѐrnu bo ta. Bo no por keda baña mashá tampoko paso aqualectra su resibu ta bin basta haltu fin di luna i bo salario no ta kopera ku e luho aki.

Ta basta hende tin ta kore pa e solo ku ta hasa bo manera barbecue. A ni laman un gran parti dje populashon no ta bai masha mas. Òf nan ta bai saka potrѐt pa pone riba instagram, dobla warda den fresku òf bai kas bѐk sin hinka kabes bou di awa. Enberdat ku e solo di Kòrsou no ta hasi wega pero nos tin ku stòp di hasi poko kos di makaku. Ora ta hasi un tiki friu, ora ta un tiki fresku miho bisá, ya kaba nos kier kue vѐst bisti manera ta na tera friu nos ta biba. Ora ta kalor bo kier keda kas i sali te ora ta atardi ku solo baha manera raton di anochi. Nunka no ta bon.

Awor aki na Hulanda solo a sali porfin despues di kasi 5 luna ku nos ta biba den skuridat. Henter ora den friu, kual nos no ta trahá p’é, no ta niun tiki dushi. Dia aden dia afó bo ta bisti paña riba otro, yas diki ku shal manera kòrtina di sala rònt di garganta. Den kas bo ta bisti mea paso tenchinan ta kue friu, drumi bou di deken diki, ‘verwarming’ ta sendé den dia asta anochi. Esaki tampoko no ta bon paso hende ta fadá ku ta bira skur trempan.

Tur e kosnan aki nos ta keda reklama. Tin di e bon yu’i Kòrsounan ku ta yega kas despues di años reklama e kalor i e solo ku ta kima duru ei, pero sí nan ta ‘ terrasje pakken’ na Hulanda aki. Bisti nan bril di solo, hak nan shòrt te den kil, slòf ku ta keda lastra na pia, dal nan tas chiki den banda bai sinta un kaminda. No kualkier kaminda, un kaminda ku nan por haña solo hasanan. Den parke bo tin posibilidat di hañanan na trahe di baño mes riba yerba sintá.

Ami no tin nada kontra di esaki, alkontrario mi ta komprondé pa nan. Lunas bo a keda sin mira rayo di solo, bo koló a blikia dje friu. Bo mester por bai kue poko vitamina D pafó. Pero bo no por ta kore pa e solo na Kòrsou ku bo a lanta den dje pa bo hasi ko’i makamba pretu na Hulanda aki. Na Kòrsou bo ta bai Mambo ku bo bòter di awa skondí den tas pa bo no kumpra ko’i bebe karu pero bo kier bai sinta na ‘cafeetje’ bebe cocktail akinan. Bo ta preferá kumpra bbq serka hende pa abo no tin ku para den e solo pero na Hulanda aki bo ta ‘haantje de voorste’ pa bai den parke bbq. Den kayente di Kòrsou bo ta kome vѐt dia aden dia afó i awor ku zomer ta serka bo ta riba salada.

Makakeria ta kos ku sierto di nos rasa stima. Ami tambe ta biba akinan i mi tambe gusta ora solo sali un mundu. Mi tambe ta sali kore baiskel manera Hulandes paso asina e sistema ta, pero tur kos na midí. Bo por hasi kiko ku bo kier pero kòrda balorá tambe di unda bo ta bini.

‘Monkey see, monkey do’. No bira e makaku ei!

 

Ku amor,

Richailine Elisa

Mijn Haat-Haat Verhouding

Mijn huis is voor hun een onneembaar fort, denk ik, hoop ik, want toch lukt het er een paar altijd om binnen te dringen. Sneaky en ongezien, tot ze me gevonden heeft. De mug: het meest vervelende beestje op Curaçao.

Er gaat geen dag voorbij of ik word geprikt. En goed geprikt. De plek gaat jeuken jeuken! Brandend jeuken. Ik word er kortademig en krijg er soms zelfs hartkloppingen van. Alle andere muggebulten in de buurt gaan uit solidariteit meteen meejeuken met de nieuwe. En het kost me al mijn zelfbeheersing om niet mijn huid open te krabben. Met een steel-brush ofzo.

Ik vermoed ook dat muggen superpowers hebben. Sommigen kunnen namelijk voelen dat je naar ze kijkt. Dan verdwijnen ze onder je stoel of achter je rug en pas als je niet meer kijkt komen ze weer tevoorschijn om hun aanval rustig voort te zetten. Anderen zijn interdimensional travelers. Ik weet het zeker. Now you see, now you don’t! En de meest fresku individuen komen gewoon, zonder berouw, en steken je rustig in je gezicht. Het lef!

Ondertussen heb ik alle huis-tuin-en-keuken-middeltjes en de niet zo huis-tuin-en-keuken-middeltjes geprobeerd. Ik ben zelfs gestopt met bananen eten omdat ik het vermoeden heb dat ze me daardoor lekkerder vinden. Don’t ask me why. Ik ben vergeten waarom, maar destijds was mijn beredenering heel logisch en daar hou ik me aan vast.

Ooit heb ik opgezocht wat het nut is van De Mug. Want heel nuttig kan het beestje niet zijn volgens mij, maar het schijnt dat er ergens, heel ver hier vandaan, een bepaalde orchidee leeft in een moeras en de mug de enige is die voor de bestuiving van die bloem zorgt. Nu ben ik een grote bloemenfan, maar wat mij betreft mag die bloem uitsterven als dat betekent dat muggen daarmee echt nutteloos worden en we ze massaal kunnen uitroeien. Ik zeg: laten we hier als mensheid over stemmen.

In de chikungunya-periode vorig jaar, moest ik ruim van tevoren plannen wanneer ik naar bed ging. Ik moest alvast vooruit voelen of ik over een half uurtje slaap zou krijgen zeg maar. Want er moest tijd zijn om eerst alle muggen in de slaapkamer uit te roeien met mijn racket. Mijn zapping racket en ik zijn goeie vriendjes. Waar ik ben, vindt je mijn trouwe metgezel. Maar als ik dat zzzzziiiii geluidje hoor en mijn racket ligt buiten handbereik, schiet het angstzweet acuut mijn poriën uit. Dagelijks dus.

Elke dag voer ik gesprekken met de mug du jour. Na een tijdje leer je de verschillende muggenkarakters onderscheiden. Sommigen zijn niet lang genoeg naar de muggenschool geweest, dat merk je meteen of ze zijn gewoon stoer. Ze doen niet eens de moeite om zicht te verstoppen als je ze ziet. Sommige muggen zijn muchu golós voor hun eigen bestwil. Ze hebben zich zo volgevreten dat ze niet meer kunnen uitwijken voor de racket. Je hebt er een ook paar drama queens tussen zitten. Die gillen zodra ze geraakt zijn en geven je stank voor dank wanneer ze in rook opgaan. Maar de meest vervelende soort zijn die superpowermuggen. Die lukt het regelmatig om meer dan een dag te overleven in mijn huis. Ik wed dat er op hun muggenplaneet legendes over hun geschreven zijn.

Ik zie het nog gebeuren dat ik over 50 jaar, zonder tanden en incontinent, in het bejaardenhuis zogenaamd tegen m’n buurvrouw zit te schelden. ‘Ik maak je dood’, ‘Deze keer ontsnap je niet aan me, hoor je me kreng?!’. Hmmm….. misschien zijn de muggen toch niet zo nutteloos. Ik krijg vast een kamer voor mezelf!

Een regenachtige dag in de tropische oorden

Schiedam. Het was in 1980. Om het beeld compleet te krijgen. Misschien was het 28 augustus 1980. Of 15 mei 1980. Of 3 september 2015. Het regende. Dat is in Nederland niet seizoensgebonden. Het regent daar altijd. Dus ook op die desbetreffende dag in augustus, mei of september.
1980. Schiedam. Mijn moeder. Ziekenverzorgster. Ze stond al helemaal klaar. In haar witte “ gegumeerde” zusteruniform van haar voormalige werkgever Capriles Kliniek. Ze stapte net de voordeur uit van haar nieuwe woning op de Kraaienstraat 22A. Leuk om te vermelden dat we de buren waren van John de Wolff. Ja, echt waar. Gaf onze plantjes water. Ik vond dat toen al een mooie robuuste wolfachtige verschijning. Jammer dat ik toendertijd geen handtekening had gevraagd. Kon ik daar nu mijn DUO schuld mee aflossen…..

Mijn moeder doet 1 stap naar buiten en realiseert zich dat het regent. Het regent. In Schiedam. 1980. 1980. Nog niet de periode van de multiculturele samenleving.  1 tropische winkel te bekennen in heel Schiedam. Metroverbinding Schiedam-Rotterdam? Dat was meer een fata morgana uit de Efteling. Meer de tijd van de Surinamers en de Molukkers en een handjevol Antillianen. Geen Marrokaan te bekennen op straat. Niet de tijd van odeee, bedeijen, duku, cieboy en chiemeid, fissa, barkie. De tijd dat je nog met een koffer vol Glacial en Goldy’s shampoo naar Nederland kwam. In dat tijdperk dus. Mijn moeder haalde vol trots een blauw plastic tasje tevoorschijn en deponeerde dat op haar gestraighte hoofd. Ja, want zo doe je dat hier op Curaçao.

Ik heb dit verhaal van Anita. In die tijd haar nieuwe collega, die deze anekdote bij elke gelegenheid bespreekt. “ kan je je voorstellen? Olga, haalde gewoon een blauw plastic tasje uit haar tas en deed dat gewoon op haar hoofd. Op straat. In Schiedam. Het was 1980”.

Wij zijn gewend aan dit beeld. Het regent bijna nooit in onze tropische omgeving, maar als het dan regent. Het wordt chaos. Verkeersongelukken, omdat de autobanden zonder profiel en de spekgladde wegen een impulsieve liefdesdaad aangaan. Overal staan er auto’s aan de kant van de weg, opgestroopte broeken, omgeving Zuikertuintje staat compleet onder water. De regen is voorpagina nieuws in alle kranten. Regen? Voorpagina nieuws?

We zijn erg inventief. We gebruiken niet alleen paraplu’s en parasol’s, maar ook kapjes, regenjassen, jackets en vooral plastic tasjes. Truien, lange mouwen, turtle necks – das een mooie als je ook nog op die regenachtige dag een zuigzoen hebt. valt jouw opvallende klederdracht niet op-.  Of zelfgemaakte regenjassen gemaakt van zwarte vuilniszakken. Of. Je legt je eigen tas gewoon op jouw hoofd. Alles om vooral het hoofd te bedekken, want stel je voor dat je nat wordt van de regen. We komen laat op onze afspraak of zeggen af, omdat “ het regent”. Scholen sturen de kinderen weer naar huis, omdat de barakken zijn volgelopen. Het regent, dus het echte leven stopt. Het regent.

1987. In de tuin van mijn oma. Het regent. Ik in bikini. Mijn tante in bikini. Rennen in de tuin. Gillen in de tuin. Pret in de tuin. Het regent. Blije gezichten. Even geen zorgen. Even niet nadenken. Laten gaan. Het regent.
Het regent. Duim in mijn mond. Genieten van het getik op de eternietplaten. Het regent. Hard. Harder. Het getik wordt minder. En minder. Het stopt. Ik ben weer terug op aarde. Tot de volgende keer. Regen.